Mối Quan Ngại Ngày Càng Tăng Về Hạt Nhựa Nano Trong Não Người

Trong một nghiên cứu mới, các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra rằng mô não người chứa một lượng đáng kể hạt nano nhựa - nanoplastics, điều này dấy lên mối lo ngại về những tác động lâu dài của chúng đối với sức khỏe. Nghiên cứu được công bố trên tạp chí Nature Medicine cho thấy các mẫu não thu thập được trong các ca khám nghiệm tử thi vào đầu năm 2024 chứa mức độ mảnh nhựa nano (siêu nhỏ) cao hơn nhiều so với các mẫu não được thu thập vào tám năm trước.

Mức Độ Hạt Nhựa Nano Trong Não Người Tăng Đáng Kể

Nghiên cứu đã phát hiện ra rằng các mẫu não của những người có độ tuổi trung bình từ 45 đến 50 chứa nồng độ nhựa khoảng 0,48% tổng trọng lượng não, tương đương với một chiếc thìa đựng đầy nhựa. So với các mẫu não lấy được vào năm 2016, lượng nhựa trong mô não người đã tăng 50%. Các nhà nghiên cứu phát hiện rằng, trong khi các cơ quan khác như gan và thận chứa nồng độ nhựa thấp, thì não lại có mức độ nhựa nhiều hơn đáng kể. Phát hiện này là một cảnh báo nghiêm trọng vì não đóng vai trò quan trọng đối với chức năng nhận thức và sức khỏe tổng thể.

Matthew Campen, đồng tác giả và giáo sư tại Đại học New Mexico, giải thích rằng não người đặc biệt dễ bị tổn thương trước các hạt vi mô này do hàm lượng lipid (chất béo) cao trong não. "Nhựa Nano bị hút vào chất béo, điều này làm cho não trở thành mục tiêu chính cho sự tích tụ của chúng," Campen cho biết. "Những hạt này rất nhỏ—khoảng kích thước của hai virus COVID-19 đặt cạnh nhau—nên chúng có thể dễ dàng vượt qua hàng rào máu não."

Mối Liên Hệ Tiềm Ẩn Giữa Hạt Nhựa Nano và Bệnh Sa Sút Trí Tuệ

Nghiên cứu kỹ hơn cho thấy rằng những cá nhân được chẩn đoán mắc bệnh sa sút trí tuệ (dementia) có mức độ nhựa nano cao hơn trong não so với những người khỏe mạnh và tỉnh táo về mặt nhận thức. Các hạt nhựa này đã tích tụ trong mô não, đặc biệt là ở thành mạch máu và các tế bào miễn dịch. Mặc dù nghiên cứu không khẳng định rằng nhựa trực tiếp gây ra bệnh sa sút trí tuệ, nhưng Campen lưu ý rằng sự hiện diện của các hạt nhựa trong não của những người bị suy giảm nhận thức đặt ra những câu hỏi quan trọng về mối quan hệ tiềm ẩn giữa tiếp xúc với nhựa và các bệnh lý thần kinh.

Phoebe Stapleton, phó giáo sư tại Đại học Rutgers, cảnh báo rằng mặc dù kết quả nghiên cứu là đáng lo ngại, nhưng cần thêm nhiều nghiên cứu để hiểu đầy đủ tác động lâu dài của việc tiếp xúc với nhựa đối với sức khỏe não bộ. "Chúng ta vẫn chưa biết liệu các hạt nhựa này có đang lưu thông trong não hay chúng tích tụ trong các mô thần kinh và gây hại hay không," bà nói.

Ảnh Hưởng Sâu Rộng Của Nhựa Đến Sức Khỏe Con Người

Sự hiện diện của vi nhựa và nhựa nano trong cơ thể con người không phải là một phát hiện mới. Nhựa đã được phát hiện trong các cơ quan như gan, phổi, thận, thậm chí trong nhau thai và sữa mẹ. Theo Tiến sĩ Philip Landrigan, bác sĩ khoa nhi và giáo sư tại Đại học Boston, sự gia tăng sản xuất nhựa trong hai thập kỷ qua đang trực tiếp góp phần vào mức độ nhựa ngày càng cao trong mô người. "Hơn một nửa lượng nhựa đã được sản xuất kể từ năm 2002, và xu hướng này dự kiến sẽ tăng gấp đôi vào năm 2040," ông nói. "Chúng ta đang thấy nhựa xuất hiện ở mọi giai đoạn trong vòng đời của chúng, và điều quan trọng là phải hiểu rõ các nguy cơ mà chúng có thể gây ra đối với sức khỏe con người."

Hạt nano nhựa đặc biệt đáng lo ngại vì khả năng xâm nhập vào từng tế bào và tích tụ các hóa chất có hại, như bisphenol, phthalates, và chất chống cháy, có thể làm gián đoạn hệ thống nội tiết. Những hóa chất này có liên quan với các vấn đề sinh sản, như vô sinh và giảm số lượng tinh trùng, cũng như các dị tật phát triển.

Con đường chính dẫn đến cơ thể bị nhiễm hạt nano nhựa là qua chế độ ăn uống, khi các hạt nhựa lẫn vào thực phẩm từ bao bì, chai lọ và dụng cụ. Tuy nhiên, nhựa trong không khí cũng là một mối quan tâm ngày càng tăng. "Khi các phương tiện giao thông di chuyển trên đường hoặc khi sóng biển khuấy động các mảnh vụn, vi nhựa được phát tán vào không khí," Tiến sĩ Landrigan giải thích. "Những người sống gần các tuyến đường cao tốc hoặc khu vực ven biển có thể bị tiếp xúc với các hạt này qua việc hít phải chúng."

Các Biện Pháp Thực Tiễn Nhằm Hạn Chế Hạt Nano Nhựa

Mặc dù không thể tránh hoàn toàn việc tiếp xúc với nhựa trong cuộc sống hiện nay, nhưng chúng ta có thể thực hiện những biện pháp thực tiễn để hạn chế tiếp xúc với chúng. Các chuyên gia khuyến cáo hạn chế việc sử dụng nhựa dùng một lần, chẳng hạn như chai lọ, túi nilon và hộp đựng thực phẩm. "Bao bì nhựa có mặt ở khắp mọi nơi, nhưng bạn có thể hành động để giảm thiểu việc sử dụng," Tiến sĩ Landrigan nói. "Ví dụ, bạn có thể lấy thực phẩm ra khỏi các hộp nhựa trước khi nấu hoặc hâm nóng trong lò vi sóng, vì việc làm nóng nhựa có thể làm tăng số lượng hạt nhựa nhiễm vào thực phẩm."

Sử dụng hộp đựng bằng thủy tinh hoặc kim loại thay vì nhựa, tránh thực phẩm bọc nhựa, và đầu tư vào các túi vải tái sử dụng là những biện pháp thực tiễn khác để giảm thiểu tiếp xúc. Ngoài ra, việc ủng hộ các quy định nghiêm ngặt hơn về sản xuất nhựa và hỗ trợ các sáng kiến cấm các hóa chất có hại trong nhựa có thể giúp bảo vệ sức khỏe con người và môi trường.

Mặc dù cần thêm nghiên cứu để hiểu đầy đủ tác động lâu dài của hạt nano nhựa đối với sức khỏe não bộ, nhưng bằng chứng cho thấy tác động của ô nhiễm nhựa đối với sức khỏe con người là rất nghiêm trọng và không thể bỏ qua. Bằng cách thực hiện các bước để giảm thiểu tiếp xúc với nhựa và thúc đẩy thay đổi hệ thống, chúng ta có thể cùng nhau bảo vệ sức khỏe của mình và xây dựng hành tinh xanh cho các thế hệ tương lai.

Nguồn: Human brain samples contain an entire spoon’s worth of nanoplastics, study says | CNN